De 5 elementen…… velen hebben er wel van gehoord, maar wat is dat nu eigenlijk? Hele studies zijn er aan gewijd, ik volsta hier even met de heel korte kernbegrippen. Volgens de Chinese visie zijn de 5 elementen: Hout, Vuur, Aarde, Metaal en Water. Aan ieder element worden bepaalde eigenschappen toegeschreven en een Yin- en Yang-orgaan. (Yang orgaan is kortweg het spijsverteringskanaal zoals maag en darmen, een Yin-orgaan is een wat substantiëler orgaan zoals hart, lever)
Eén van de eigenschappen van een element is het klimaat (bijv. Hout-lente, Vuur-zomer). Enkele andere eigenschappen zijn zintuigen, kleuren (o.a. Vuur-rood, Hout-groen), emoties (o.a Hout-woede, Vuur-vreugde, Aarde-piekeren) en smaak. Over smaak wil ik het hebben.
De verschillende smaken zijn zuur (Hout), bitter (Vuur), zoet (Aarde), scherp (Longen) en zout (Water). De smaak die bij een element hoort, “voedt” de organen die bij het element horen. Het is niet specifiek de smaak die je in je mond proeft, maar een aangebrachte ordening om de eigenschappen van voeding te categoriseren.
Voeding of kruiden met zoete eigenschappen zijn goed voor de organen die horen bij het Aarde-element, t.w. Milt/Alvleesklier* (Yin orgaan) en Maag (Yang orgaan). De zoete smaak voedt en harmoniseert het lichaam. Het versterkt en bevochtigt het lichaam door de productie van lichaamsvloeistoffen te stimuleren.
“Hoi hoi, dus suiker is niet zo slecht!” Dacht ik in mijn onschuld toen ik dit voor de eerste keer hoorde. Neeeee, ik heb het hier over alles wat zoete eigenschappen heeft (granen, gedroogde vruchten, zoete groenten als wortels bijv.). Suiker of zoetigheid dat uit de fabriek komt, heeft niet meer die eigenschappen om het lichaam te voeden. De Milt weet zich er geen raad mee en moet hard werken om dat zoet te verwerken. Hierdoor kan de Milt moe worden. De Milt “weet” dat zoet goed is om energie op te bouwen en geeft signalen af dat er zoet gegeten moet worden. Je krijgt trek in zoetigheid en dan begint het snaaien. Zo kan er een vicieuze cirkel ontstaan. Let wel…… ik heb het over Chinese visie van de energie van de Milt (daarom schrijf ik het met hoofdletter, Westers gezien kan er niets mis zijn met de milt).
Zout heeft o.a een slijmoplossende werking (denk aan het spoelen met zout bij neusverkoudheid) Een beetje zout is nodig voor het lichaam, maar teveel zout onttrekt vocht aan het lichaam. Dan heb je een tegenwicht nodig om het lichaam weer vochtiger te maken: zoet. Vandaar die afwisseling bij veel mensen tussen behoefte aan zoet overdag en behoefte aan zout ’s avonds.
En nu een stukje reclame voor mezelf: In onze maatschappij komt lage Milt energie heel veel voor. De Milt kan naast de hierboven genoemde inname van suikers ook uitgeput raken door stress en piekeren. Enkele aanwijzingen voor een verlaagde Miltenergie kunnen zijn vermoeidheid, veel malen, zware ledematen, snel blauwe plekken en dunne ontlasting. Acupunctuur kan deze Milt-energie verbeteren. Daarnaast kunnen wat aanpassingen in voeding een goede invloed op deze energie hebben.
* verderop kortweg “Milt” genoemd.